Μπαίνω στον πειρασμό να σκεφτώ ότι θα μπορούσαμε κάλλιστα, με βάση τα ειωθότα στην πόλη μας, μετά την ολοκλήρωση του Ποιητικού Βήματος, να βγούμε στους δρόμους και να διαδηλώσουμε για ένα ακραίο αίτημα: Να διαδηλώσουμε τη χαρά μας επειδή δε χάσαμε τη χαρά μας, δηλαδή την τέχνη μας.

Πίσω από τη λέξη «χαρά» σαν υπόκρουση ο ΜΠΑΧ: όταν πέθανε η γυναίκα του και ένας από τους γιους του προσευχήθηκε και τα λόγια του ήταν:

«Θεέ μου, κάνε μόνο να μη χάσω τη χαρά μου».

Αλλά επειδή εμείς μάλλον δε θα κατακλύσουμε με ιαχές τους αθηναϊκούς δρόμους διαβάζω το ποίημά μου :

 ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ

Είσαι με το μέρος εκείνων που πέτρες πετούν
ή με όσους ασπίδες και ρόπαλα κραδαίνουν;
Απ’ την πλευρά στέκω της σκληρής ανάγκης
ιδανικά να θυσιάζομαι πιστεύοντας.
Σταθερά μπλεγμένος στην ουτοπία.

Βράδυ Τετάρτης λοιπόν στην Αθήνα. Βγαίνω από τον υπόγειο σταθμό και λιγοστή η κίνηση. Σαν κακότεχνα αγάλματα άντρες των δυνάμεων καταστολής φρουρούν κάποιο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα. Πλησιάζω και τους λέω: «Εδώ λίγο πιο κάτω, στη Στοά του Βιβλίου, θα γίνει σε λίγο απαγγελία ποίησης. Προφυλαχτείτε».
Μερικοί υπομειδιούν. Κάποιοι κοιτάζουν έκπληκτοι. Φυσικά, είναι ανίδεοι. Κι όμως, θα μπορούσαν να είναι και αθώοι.
Διάτρητοι, δηλαδή, στην αίσθηση ότι Ποίηση είναι η μυστική δύναμη που υπονομεύει την κατεστημένη γλώσσα. Συνεπώς είναι μία πράξη επικίνδυνη για τους μακάριους θεσμούς.

Η Ποίηση: αυτή η ανατρεπτική ευωχία του λόγου δε θα λύσει ούτε απόψε το αίνιγμα της ύπαρξης. Δεν της ταίριαζε ποτέ η παραμυθία υπέρ αδυνάτων. Αντίθετα, με κάθε μοναδική και ανεκτίμητη λέξη θα μας ενδυναμώσει για να αναλογιστούμε ποιοι θα μπορούσαμε να είμαστε, κι ας μην ξέρουμε καλά καλά ποιοι ακριβώς είμαστε.

Με λέξεις ανθεκτικές η Ποίηση θα ανανεώσει την πραγματικότητα και για χάρη μας θα επιτρέψει, για μια ακόμη φορά, στο μυστήριο να παραμείνει μυστήριο.

36ο Ποιητικό Βήμα σ’ έναν αντιποιητικό, όπως γράφει η πρόσκληση, κόσμο. Ερμηνεύω τη φράση «αντιποιητικό κόσμο»: είναι ένα περιβάλλον όπου, ενώ καθετί ευτελές μπορεί να εξυψώνεται, η Ποίηση, ωστόσο, δεν έχει καμιά εμπορική αξία.

Κι αν η εποχή μας ήταν ποιητική; Ο Wallace Stevens μάς έχει προϊδεάσει για το τι θα συνέβαινε ακόμη και τότε:

«Kαι το ποίημα πηγάζει από τούτο: πως ζούμε σ’ έναν τόπο που δεν είναι δικός μας και, προπάντων, δεν είναι ο εαυτός μας».

Όπως κι αν είναι, λοιπόν, τα πράγματα, θα γράφουμε και θα διαβάζουμε ποιήματα για να εισχωρήσουμε στο ασύλληπτο, για να διαπεράσουμε μεταφυσικά ή υπερφυσικά γεγονότα – όπως είναι ο έρωτας, η φθορά, ο ίδιος ο θάνατος – και για να τα αποδώσουμε στις φυσικές τους διαστάσεις.

Για να είμαι όμως ειλικρινής, πρέπει να ομολογήσω το εξής: Σε μια μελλοντική ποιητική εποχή, όπου τα ποιήματα θα έχουν κι ένα εμπορικό βάρος, η προοπτική ότι κάποιοι ποιητές θα μπορούν να διάγουν βίο βαθύπλουτων rock star δε με αφήνει διόλου ασυγκίνητο. Εάν έλεγα ότι αδιαφορώ για την επιτυχία που καταλήγει στη χλιδή, θα ήμουν απάνθρωπος. Κι εμείς οι ποιητές μόνο απάνθρωποι δεν είμαστε.

36ο λοιπόν Ποιητικό Βήμα για 14 ποιήτριες και ποιητές. Οι βηματισμοί τους οδηγούν στη ζείδωρη επικράτεια του αγνώστου.

Εδώ ας σταθούμε. Κι ας αναρωτηθούμε λίγο διά στόματος Mark Doty:

Είναι εγωκεντρικό
ν’αγαπάς, όχι τον κόσμο,
αλλά τα ινδάλματά σου αυτού του κόσμου;

Αλήθεια, ως πότε θα

απαιτούμε για όλα εξηγήσεις
Δεν είναι πάντα ζητούμενο οι απαντήσεις.
Και η τροχιά μας σ’ ένα σχήμα εννοιών
όπου όλα τετραγωνισμένα
ακόμα και τα σύμβολα
γίνονται φαύλος κύκλος.
Κι όμως υπάρχουμε για να θέτουμε ερωτήματα.

Αυτό το αναγκαίο και απέραντο ταξίδι απηχεί το χαϊκού:

Ταξιδεμένες
σκέψεις, αισθήσεις, να ‘χεις.
Κι ας μένεις εδώ.

Αποτυπώνεται σ’ αυτό όχι μόνο η προέκταση ενός φυσικού τρόπου ζωής, αλλά και μια υπόμνηση για το πώς πρέπει να προσεγγίζει ο αναγνώστης τον ποιητικό λόγο.

Διαβάζοντας τα βιβλία των ποιητών που πρόκειται να απαγγείλουν σε λίγο ανακάλεσα το στίχο του Lawrence Ferlinghetti:

Poetry is thinking with your skin.

Είναι ένας στίχος που θροΐζει στο ομίλημα και των 14 και είστε ελεύθεροι να πιστέψετε ότι κοσμεί ως motto τις σελίδες κάθε ξεχωριστής συλλογής.

Έτσι κι αλλιώς πραγματικό είναι ό,τι αναζητούμε.

Οι ποιητές μας είναι κιόλας έτοιμοι να έρθουν αλφαβητικά στο βήμα.
Θα ξεκινήσουμε χωρίς σκηνοθετικά ή σκηνικά ευρήματα.
Δε χρειάζεται να χαμηλώσουμε τα φώτα για να έχουμε υποβλητική ατμόσφαιρα. Ούτε καν πρέπει να απενεργοποιήσετε τα κινητά σας.
Ενεργοποιήστε μονάχα τη φαντασία και τις αισθήσεις και θα σας αποκαλυφθούν όσα θεωρείτε πως είναι αδύνατο ν’ αποκαλυφθούν.
Ούτε περισσότερα, αλλά προσοχή: ούτε λιγότερα.