Παρουσίαση στην Οδό Πανός της συλλογής του Γιάννη Βαρβέρη, Ο κύριος Φογκ, εκδόσεις ύψιλον, 1993

Ο κύριος Φογκ είναι ένα ποίημα σαν τα όνειρα που ζούμε κάθε καλοκαίρι όταν βρισκόμαστε απέναντι στη θάλασσα. Όταν κοιτάζουμε αφηρημένα ή με δέος τα κύματα να ‘ρχονται και στέλνουμε δυνατά πάνω τους την ευχή:

Και να γίνει αργά / η στεριά όλη / θάλασσα («Φιλέας Φογκ», σ.9). Όσοι σαν τον κύριο Φογκ πάμε διακοπές: Είπε κάποτε ο κύριος Φογκ / να πάει διακοπές. / – Βαθιά μέσα σε μια πολυθρόνα / έχω μπροστά μου μια θάλασσα / σκέφτηκε αμέσως. / Πού να πηγαίνω τώρα σε άλλη / αφού είναι ίδια / όλ’ η θάλασσα./ Εξ άλλου εγώ δεν κολυμπώ / διότι δεν είμαι ψάρι.
– Βουνό λοιπόν / αναφώνησε ο κύριος Φογκ / και γύρισε / από την άλλη μεριά / την πολυθρόνα του («Ο κύριος Φογκ πάει διακοπές», σ.22), συνομιλούμε με τη μουσική: – Χρόνια τον εξευμένιζα με φλοίσβους / πάντοτε μ’ απειλούσε με σιωπή («Τι είπε η μουσική για τον κύριο Φογκ», σ.43), και αντιδρούμε όπως εκείνος ενώπιον ναυαγού: Μία μέρα / από την πολυθρόνα του είδε /ο κύριος Φογκ / έναν άνθρωπο να πνίγεται. – Αφού δεν γνωριζόμαστε / τι νόημα έχει να τον σώσω, σκέφτηκε. / Με τον καιρό θα με ξεχνούσε / ενώ εγώ για πάντα θα θυμόμουν / την αγνωμοσύνη του. / Ή θα ‘τανε διά βίου ευγνώμων / κι έτσι μοιραία θα τον ξεχνούσα. / Θέματα τόσο σοβαρά / καλύτερα να τα ρυθμίζει η θάλασσα («Ο κύριος Φογκ ενώπιον ναυαγού», σ.33). Μη θέλετε όμως να τα μάθετε όλα: – Αρκετά μίλησα∙ / ό,τι έπρεπε / ό,τι μπορούσα / το είπα. Κι ό,τι είπα / ό,τι ψιθύρισα / δεν ήτανε παρά / ο φλοίσβος / ή η βροχή / αλλά ο φλοίσβος / ή η βροχή / καθώς χτυπούσαν / πάνω μου («Άπαντα», σ.44)

Ο κύριος Φογκ –τελευταία ποιητική συλλογή του Γ.Β.– ακολουθεί το βιαστικό ταξίδι της ζωής. Κι εμείς στο κατόπι του νιώθουμε πως μέσ’ απ’ τις σελίδες του έχουμε κάνει σχεδόν το γύρο του κόσμου. Γιατί με ποιήματα σαν τον Κύριο Φογκ ξανοιγόμαστε σίγουροι πως η στεριά έγινε επιτέλους όλη θάλασσα.

Πρώτη δημοσίευση: Οδός Πανός Νο 81-82, Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 1995.